- Resmi Gönderi
Daha Çok GösterDevam faydalı bilgiler diyelim.
Okyanuslarimizdan saniyede 13 milyon tondan fazla su buharlaşır ve gökyüzüne yükselerek bulutları oluşturur.
Bulutların nereye uçağını da dünyamızın dönüşü ile hakim rüzgarlar belirler.
Bazı yerler daha az yağmur alırken bazı yerler daha fazla yağmur alır.
AMAZON YAĞMUR ORMANLARİ
DÜNYANIN en yağışlı yerlerinden biridir.
Yılda 3 metre civarında yağmur yağar.
Devam edek
Bilimsel verilerin ışığında gezegenimizin ortalama sıcaklığı 10 bin yılda tek bir santigrat dereceden fazla değişmedi.
Bu durum iklimimizi istikrarlı hale getirerek tahmin edilebilir hava durumu yapılarıyla ve hayvanların şaşmaz şekilde hareket etmelerini sağladı.(dev nehir kaplumbağaları)
Amazonda Ekim ayında sağanak yağmurlar sona erince nehir seviyesindeki düşüş yepyeni bir manzara meydana getiriyor.1.5 km lim kum alan su çekilmesiyle meydana çıkıyor.Bundan 3 ay sonra tekrar su altında kalacak bir alan sadece.
Dev nehir kaplumbağaları nesiller di hep aynı zamanda bu ayda üremek yumurtalarını bırakmak için bu küçük alana geliyorlar.
Sayıları 50 bini bulan bir sayı(nüfuslarınin 4 de biri bu alana geliyorlar)
Zaman kısıtlı yaklaşık 3 metreye yakın bir yüksekliğe ulaşan kum adacigini kuluçka zamanı için kullanmaları vakit kaybetmeden yumurtalarını bırakmaları gerekiyor.
Aylardır beri ilk fefa bu adacık hem yüksek, hem kuru yılın bu zamanin da.
Her bir kaplumbağa yaklaşık 100 yumurtayı bu adaciga bırakıyor, kapatıyor(50 bin kaplumbağa ,çarpııı kaçsa işte)
Zaman önemli sular yükselmeden yavruların çıkması gerekiyor.. Zamanı biliyorlar ve bu kısıtlı zamanı en iyi şekilde kullanıyorlar.
Yavruların iki ay sonra çıkmaları tamda suların yükselme anlarına denk geliyor .
Geç kalan annelerinin yumurtaları ve yavruları sular altında kalabiliyor..
O ısıdan bahsetmiştik ya yani hesaplanabilir veya tahmin edilebilir hava..
Yağmurların son senelerde erken gelmesi yuvaların sular altında kalmasına neden oluyor.
Dev nehir kaplumbağaları üreme evrelerini binlerce yıl boyunca Amazon'un istikrarlı yağmur döngülerine göre ayarlayarak hareket etti.
Maalesef günümüzde hava durumunuz değişiyor.Bu su baskınları eskiden 20 yılda bir oluyordu.
Şimdi ise dev nehir kaplumbağaları her 4 yılda bir su baskınlarına maruz kalıyorlar ve bununla başetmek zorundalar üremek için.
Rüzgarlar Amazon'a büyük miktarlarda yağmur taşıyabilir.Ancak bu hizmeti gezegenin her köşesine aynı miktarda taşıyamazlar.Kara parçalarının her yıl 3 te biri 25 santimetreden daha az yağmur alır.
Şiddetli rüzgarlarin tamamen kuruttugu çöller,birde güneş tarafından kavrulur.
Peki burada yaşayan canlılar (yağmur kurbağası)
Çöllerde nadiren yağmur yağar ancak burada yaşayan canlıların yaşam kaynağı da mutlaka vardır.. Nasıl?
Kıyı çölleri bir başka nem kaynağına sahiptir.
Geceleri okyanustan kuvvet alan soğuk ve nemli hava ,çölü olduğu gibi sisle kaplayan sis kümeleri meydana getirir.
Bitki örtüsünde yoğunlaşan bu sis altındaki kumu ıslatır ve bunu da bekleyenler vardır.Aninda ozumseyen canlı suya kavuşur.. Bu olay Kurbağa gibi canlıların yaşam kaynağı.
Bu olayın meydana gelmesi içinde yılda en az 100 gün sis olmasi gerekir.
Fakat öylesine soğuyan bir çöl var ki, burada sıvı suyun zerrisine bile rastlanmıyor.
Moğolistan in Gobi çölünde kış mevsimi yaşanıyor.
Hava sıfırın altında 40 dereceye ulaşıyor.
Burada da yaşayan bir memeli var.. Dünyadaki son 1000 tane çift hörguclu deve burada yaşıyor ..
Dünyanın en kurak yerlerinden biri olan gobi çölü nde rüzgar bir nem kaynağı sağlayabilir.
Zaman zaman Sibirya dan bu çöle kar yağdığı görülür.Develerin de su kaynağı bu karlar dır.
En zor şartlarda bile doğa hayatta kalacak malzemeyi, imkanı sunuyor.
Devamı var sıkıntımız bu planlı hareket eden hava olaylarının değişimleri.
Hava artık güvenilir olmaktan çıktı.Rekor seviyede sıcaklıklar, neredeyse son 40 yılın en düşük yağıs miktarı , Afrika'nın bazı bölgelerine son yüzyılın en kötü kuraklik günlerini yaşatıyor.
Bir zamanlar istikrarlı olan iklimimiz gezenin her tarafında değişiyor.Git gide hava daha da aşırıya kaçıyor.Orman yangınları çok daha sık çıkmaya başladı,Kuraklık çok yoğun yaşanmaya başladı.Firtinalar daha da şiddetleniyor.
Üstelik bütün bunlar yakın zamanda küresel sıcaklıklarda yaşanan tek bir santigrat derecelik artıştan kaynaklanıyor.
İlkim değişikleri böyle kontrolsüz devam ederse yüzyılın sonlarına kadar 5 derecelik bir artış görmemiz içten bile değil.
Bunun hava durumuna neler yapabileceğini hayal bile edemezsiniz