İklim

İklim özellikleri, bir yerin iklim verilerindeki ortalama koşulları yansıtır. Diğer bir ifade ile iklim, belirli bir alandaki meteorolojik hadiselerin uzun süreli ortalama halidir. Ortalama

koşullar dışında gelişen hadiseler ayrıca ekstrem iklim olayları olarak değerlendirilir. Fakat bulunduğumuz alandan farklı bir yere gideceğimiz zaman gidilecek yerin ekstrem yani

minimum ve maksimum koşullarını da bilmemiz konforumuz açısından önemli olacaktır. İklim, birçok fiziksel etmene bağlıdır . En önemli fiziksel etmen, istasyonların bulundukları enleme göre değişen güneş radyasyonudur. Güneşten gelen kısa dalga boylu güneş radyasyonu, mevsimsel ve alansal olarak farklılık gösterir. Güneşlenme süresi, atmosfer

dolaşımı için en önemli fiziksel etmenlerdendir. Örneğin, Çanakkale ilinin genel iklim koşullarından bahsederken ilk olarak bu istasyonun yağış ve sıcaklık verilerinin aylara göre değişimi ele alınabilir. Çanakkale, genel atmosfer dolaşımı özellikleri bakımından Türkiye’nin kuzeybatısı daha çok batılı, kuzeybatılı hava akışlarından etkilenir. Kış mevsiminde Balkanlar üzerinden gelen hava kütlelerinin etkileri egemen iken, yaz mevsiminde Basra alçak basıncı ve Azor yüksek basıncı egemen dolaşım koşulları kontrol eden ana mekanizmalardır. Çanakkale meteoroloji istasyonu sıcaklık özellikleri bakımından Marmara geçiş ikliminde yer alır. Yağışın mevsimselliği bakımından Akdeniz yağış rejiminde yer almaktadır. Çanakkale ilindeki istasyonların büyük bir kısmında, Akdeniz ikliminin temel karakteristik özelliği olan sıcak ve kurak yaz mevsimleri görülür. Yağışlı mevsim genel olan kış mevsimidir Çanakkale meteoroloji istasyonunun ortalama yaz ve kış sıcaklıkları arasındaki fark yaklaşık 18.9°C'dir. Ortalama sıcaklıklarının aylara göre dağılışında en düşük değerler kış mevsiminde gözlenir. Kış mevsiminden yaz mevsimine geçiş özelliği gösteren ilkbaharda ortalama sıcaklıkları yaklaşık 12°C civarındadır. Yaz mevsimi ortalama sıcaklıkları 20°C’nin üzerindedir. Uzun yıllık ortalamalara göre, en yüksek ortalama sıcaklık Temmuz ayında yaşanmaktadır. Sonbahar ortalama sıcaklıkları, 11.6 - 21°C arasındadır. Yılık ortalama sıcaklıklar, 15°C üzerindedir .

Denizel etkilerin belirgin olduğu Çanakkale istasyonunda minimum sıcaklıklar 0°C'nin üzerindedir. Uzun yıllık ortalama minimum sıcaklık değerleri 3.3 ile 3.6 °C arasında, ilkbahar

ortalama minimum sıcaklıkları, 6-13°C arasında sıcaklık değerlerine sahiptir. Ortalama minimum yaz mevsimi sıcaklıkları 17-20°C arasındadır. Ortalama maksimum sıcaklıklar en düşük değerini 9.7°C ile Ocak ayında, en yüksek değerini 30.7°C ile Temmuz ayında gösterir. İlkbahar mevsimiyle güneşlenme süresinin artmasıyla sıcaklıklar belirgin bir şekilde yükselir. İlkbahar mevsiminde, ortalama maksimum sıcaklık değerleri kış mevsiminde yaklaşık 5°C daha yüksektir. İlkbahar ortalama maksimum sıcaklıkları 12.5-22.6°C aralığında yer alır. Yaz mevsimi ortalama maksimum sıcaklıkları, 25°C’nin üzerindedir. Eylül ve Ekim ayları, sıcaklık değerleri bakımından yaz mevsiminin devamı gibidir. Özellikle, Eylül-Ekim ortalama maksimum sıcaklıkları yıllık ortalama maksimum sıcaklıklarının üzerindedir. Kasım ayıyla birlikte sıcaklık değerleri azalmaya başlar. Sonbahar mevsiminde Eylül ve Ekim aylarındaki yüksek sıcaklıklar nedeniyle, sonbahar sıcaklıkları yıllık ortalamanın üzerindedir. Türkiye’nin kuzeybatısında bulunan Çanakkale ili, yağış özellikleri bakımından

Akdeniz yağış rejiminde yer alır. Bu yağış rejiminde en fazla yağış kış mevsiminde gerçekleşir.

Sonbahar ve ilkbahar yağışları arasında belirgin bir farklılık yoktur. Yaz yağışları ise yıl boyunca gerçekleşen yağış miktarının oldukça altındadır. Yaz mevsiminde il genelinde önemli

ölçüde kuraklık yaşanır (Şekil 6). Çanakkale istasyonun 1970-2015 ortalamasına göre toplam yağış miktarı 610.9 mm'dir. yaz mevsiminde oldukça ciddi şekilde yağış miktarında azalmalar gerçekleşir. Kış mevsimi toplam yağış miktarı 247.5 mm iken bu miktar yaz mevsiminde 47.9 mm civarındadır. Genel olarak iklim, bir yerin uzun yıllık ortalama durumudur. Bu ortalamalar sıcaklık, yağış vb., verilerin kendi içindeki değişkenliğini de barındırır. Bu nedenle, bir yerin iklim özellikleri mevsimler arasında değişebildiği gibi, yıldan yıla da değişimler içerir. Hatta küresel iklim değişikliği ile uzun yıllık ortalamalarında da değişiklikler, eğilimler olabilir.

TEŞEKKÜRLER İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ